ZUS po terminie

Każdy przedsiębiorca ma obowiązek odprowadzania składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w z góry określonych terminach, tj.:
- 10. każdego miesiąca za miesiąc poprzedni - składki odprowadzane z tytułu prowadzonej działalności (za właściciela)
- 15. każdego miesiąca za miesiąc poprzedni - w przypadku, gdy właściciel firmy zatrudnia pracowników.

Należy pamiętać, że dla ZUS ważny jest termin, kiedy dostaje wpływ na konto, a nie kiedy przedsiębiorca wykona przelew ze swojego konta, dlatego należy zadbać oto, by w powyższych terminach pieniądze trafiły już na konto ZUS.

Uchybienie powyższych terminów pociąga za sobą konsekwencje, chociażby w postaci konieczności zapłaty odsetek za zwłokę od nieterminowo regulowanych składek na ubezpieczenie społeczne - która od dnia 09.10.2014 wynosi 8% - oprocentowanie odsetek jest zmienne, dlatego też każdorazowo należy sprawdzić ich wysokość na stronie ZUS (link tutaj) - znajduje się wykaz bieżących stawek.

Wysokość odsetek uzależniona jest także od tego, jak długo przedsiębiorca zwlekał z zapłatą należności wobec ZUS - termin ten zaczyna naliczać się od dnia następnego po dniu, na który przypadał termin płatności do dnia zapłaty włącznie. Na stronie ZUS (link tutaj) - za pomocą przygotowanego przez ZUS kalkulatora, można sprawdzić swoje zobowiązanie z tytułu odsetek wobec ZUS.

Należy pamiętać, że nie opłacamy należności głównej osobno i odsetek osobno - kwoty te muszą zostać uregulowane łącznie. Wpłacenie jedynie należności głównej (bez odsetek za zwłokę) spowoduje, że ZUS rozliczy tę płatność częściowo jako zapłatę zaległych składek, a częściowo jako odsetki za zwłokę - co oznaczało będzie, że nadal wobec ZUS istnieje zobowiązanie w postaci nieuregulowanych składek, które będzie musiało zostać opłacone wraz z odsetkami od nieterminowego regulowania składek.

Jeżeli za okres zwłoki obowiązywały dwie stopy procentowe (lub więcej) - odsetki należy obliczyć za każdy okres odrębnie.

Przedsiębiorca ma możliwość skorzystania również z obniżonej stawki procentowej (do 75% stawki bazowej) - ale tylko w przypadku, gdy składa korektę deklaracji z własnej inicjatywy (czyli nie jest ona wynikiem np. przeprowadzanej kontroli przez inspektorów ZUS). Dodatkowo należy złożyć zawiadomienie do odpowiedniego oddziału ZUS o przyczynach korekty oraz w terminie 7 dni uregulować należność główną wraz z należnymi (obniżonymi) odsetkami z tytułu zwłoki w zapłacie.

Wyliczone odsetki stanowiące wartość poniżej 6,60 zł nie są pobierane (nie należy ich odprowadzać do ZUS) – powyżej tej kwoty odsetki podlegają wpłacie do ZUS. Odsetki należy regulować zaokrąglając je do pełnych złotówek zgodnie z zasadami matematycznymi (końcówka poniżej 0,50 zł jest pomijana, natomiast równa lub powyżej stanowi podstawę do zaokrąglenia w górę).

Nieuregulowanie składki w terminie ma również poważniejsze konsekwencje niż opłacenie odsetek za zwłokę, a mianowicie dla przedsiębiorcy, który nie opłaci składek do 10. następnego miesiąca za miesiąc poprzedni, ustaje ubezpieczenie chorobowe od 1 dnia miesiąca, za który składki nie były odprowadzone w terminie – przedsiębiorca traci prawo do zasiłku nawet przy zwłoce jednodniowej – na okres 90 dni od dnia zapłaty – jest to tak zwany okres wyczekiwania (nie zawsze jednak musi to mieć miejsce – np. gdy wcześniej przedsiębiorca pracował na etacie, składki były odprowadzane, a okres ubezpieczenia nie był przerwany na więcej niż 30 dni). Dla pracownika etatowego okres wyczekiwani wynosi 30 dni.

Poza tym, gdy przedsiębiorca długo uchyla się od opłacenia składek:

- ZUS ma możliwość nałożenia na płatnika składek dodatkowej opłaty w wysokości 1 - 100% zaległości w zapłacie składek (kara może zostać nałożona jednokrotnie, przez ZUS lub sąd – TK orzekł, że niedopuszczalne jest podwójne nakładanie kary - 31.05.2012r.);

- ZUS ma możliwość wszczęcia postępowania egzekucyjnego – może zostać zajęty rachunek przedsiębiorcy - do wysokości należności wraz z odsetkami – ograniczeniem jest kwota 3-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw - na podstawie  art. 56 Ustawy Prawo Bankowe, która musi pozostać na rachunku;

- ZUS ma możliwość wystąpienia o przymusowy wpis do hipoteki w księdze wieczystej nieruchomości, a w przypadku jej braku – o jej założenie.

Można uniknąć tych przykrych konsekwencji poprzez złożenie wniosku do ZUS z informacją o trudnej sytuacji i prośbą o wyznaczenie innego terminu lub rozłożenie zobowiązania na raty – jednakże należy opłacić składki emerytalne i zdrowotne za osoby zatrudnione, dla których jest się tylko płatnikiem (bez względu na sytuację w jakiej się znajduje firma). Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku zobowiązanie należy uregulować w wyznaczonym przez ZUS terminie/terminach bez odsetek.

W wyjątkowych sytuacjach ZUS może umorzyć składki – sytuacja niezwykle rzadko występująca. Składki mogą ulec przedawnieniu po okresie 5 lat (dla składek sprzed 2012 – okres przedawnienia 10 lat). Przedsiębiorca może również skorzystać z pełnego umorzenia składek z okresu 01.01.1999-28.02.2009 na podstawie abolicji składek ZUS.