Wykup samochodu z leasingu operacyjnego – wartość początkowa i amortyzacja

Zakończenie okresu trwania umowy leasingowej dla Korzystającego wiąże się z możliwości wykupu samochodu – ale co dalej z takim autem, amortyzować, nie amortyzować, wliczyć jednorazowo w koszty uzyskania przychodu? Jakie są uwarunkowania na tle ustawy o podatku dochodowym

i ustawy o rachunkowości?

Od początku – umowa leasingowa, to taka umowa, która zawarta zostaje na okres minimum 40% normatywnego czasu amortyzacji danego samochodu (np. przy okresie 5 lat – będzie to minimum
2 lata). Jednocześnie suma opłat ustalonych w umowie musi być co najmniej równa wartości początkowej samochodu. Po zakończeniu trwania umowy leasingu operacyjnego Korzystający ma prawo do wykupu przedmiotu leasingu po cenie niższej niż cena rynkowa. Wykupione w taki sposób auto powinno zostać wprowadzone do ewidencji środków trwałych i stanowić majątek przedsiębiorstwa.

Odliczenie VAT od faktury wykupu zostało opisane tutaj: Wykup samochodu z leasingu operacyjnego - odliczenie VAT. 

Podatkowa wartość początkowa wykupionego auta

Zgodnie z UPDOF (art. 22g, ust. 3 i 5) oraz OPDOP (art. 16g, ust. 3 i 5) - cytując:

„3. Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku.

5. Cenę nabycia, o której mowa w ust. 3, oraz koszt wytworzenia, o którym mowa w ust. 4, koryguje się o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.”

Kosztami związanymi z zakupem auta będzie np. opłata rejestracyjna.

Jeżeli tak ustalona wartość nie przekracza kwoty 3.500,00zł przedsiębiorca może:

1. zaliczyć jednorazowo w koszty – jednakże może budzić to wątpliwości urzędów skarbowych, gdy auto nie zostanie wprowadzone do ewidencji środków trwałych, tylko zaewidencjonowane jak każdy inny koszt;
2. wprowadzić do ewidencji środków trwałych i zamortyzować jednorazowo w miesiącu oddania do użytkowania lub w miesiącu następnym;
3. wprowadzić do ewidencji środków trwałych i amortyzować poprzez miesięczne odpisy amortyzacyjne wg odpowiedniej stawki.

Jeżeli wartość przekracza 3.500,00zł pozostaje wprowadzenie do ewidencji środków trwałych i amortyzowanie:

1. jak każdego innego samochodu – zgodnie z tabelą stawek amortyzacyjnych – 5 lat (20% rocznie);
2. stawką indywidualną – warunkiem jest udowodnienie, że samochód jest używany, tzn. okres wcześniejszego wykorzystania wynosi minimum 6 miesięcy (umowy leasingowe są na okres dłuższy – czyli warunek jest spełniony) lub ulepszony oraz został po raz pierwszy wprowadzony do ewidencji środków trwałych podatnika (jeżeli była to umowa leasingu operacyjnego – tzn. auto było amortyzowane przez leasingodawcę – warunek jest spełniony) – okres amortyzacji nie może być krótszy niż 30 miesięcy (stawkę ustala się kwotowo lub procentowo)

Skorzystanie z indywidualnej stawki (w zależności od sytuacji podatkowej przedsiębiorcy) jest korzystnym rozwiązaniem, gdyż przyspiesza amortyzację, powoduje zwiększenie odpisów amortyzacyjnych a tym samym zmniejsza podstawę do opodatkowania podatkiem dochodowym (pozwala optymalizować ten podatek).

Bilansowa wartość początkowa wykupionego auta

Wartość bilansowa może zostać ustalona:

1. jeżeli auto nie było wcześniej wprowadzone do ewidencji środków trwałych (gdy sprawozdanie nie podlegało badaniu przez biegłego rewidenta) – wówczas stosuje się te same zasady co powyżej do ustalania wartości podatkowej
2. jeżeli auto było wcześniej wprowadzone do ewidencji środków trwałych (zgodnie z ust. o rachunkowości większość umów leasingowych spełnia przesłanki do tego, by zostać wprowadzonym do ewidencji środków trwałych danej jednostki – jak w leasingu finansowym) – można wyróżnić dwa przypadki:

• wartość początkowa leasingowanego auta zawierała kwotę wykupu – rozliczenie wykupu następuje poprzez wyksięgowanie z kwoty pozostałego zobowiązania leasingowego (część kapitałowa) – nie zwiększy to wartości początkowej, a przy powstaniu ewentualnej różnicy zaksięgowana zostanie na zwiększenie pozostałych kosztów operacyjnych;
• wartość początkowa leasingowanego auta nie zawierała kwoty wykupu – wartość wykupu zostanie wprowadzona jako zwiększenie poprzednio wprowadzonej wartości początkowej.