wtorek, 16 grudnia 2014

Roczny bonus a składki ZUS

Na koniec każdego roku firmy podsumowują swoje wyniki i wiele z nich w związku z pozytywnym rezultatem wypłaca bonusy roczne swoim pracownikom. Czy taki bonus podlega oskładkowaniu ZUS, czy jest wyłączony z tego obowiązku? A co jeżeli taki bonus, premia zostanie wypłacona pracownikowi, który już nie pracuje? I co w przypadku, gdy zamiast bonusu pieniężnego otrzyma pracownik rzeczy?

Podstawę do oskładkowania ZUS stanowi przychód osiągany u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy - zgodny z przepisami UPDOF - art. 12 ust. 1:

"Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych".

Zgodnie z tym przepisem wypłacone bonusy stanowią przychód ze stosunku pracy a tym samym stanowią podstawę do naliczenia składek ZUS, zarówno emerytalnej, rentowej, jak i zdrowotnej (ta sama podstawa naliczenia).


Limit przychodów do oskładkowania ZUS


Przy naliczaniu składek ZUS obowiązuje roczny limit stanowiący 30-stokrotność prognozowanego średniego wynagrodzenia w gospodarce na dany rok - w 2014r. jest to kwota 112.380zł. Do wysokości limitu pracodawca zobowiązany jest do pobierania składek w pełnej wysokości, natomiast po przekroczeniu limitu składki nie pobiera się. Kwota wynagrodzenia sumowana jest w okresie rocznych wypłat. Przyznanie bonusu może skutkować przekroczeniem tego limitu i nie pobraniem od nadwyżki składki ZUS. 
Jeżeli bonus roczny nie zostanie wypłacony w danym roku kalendarzowym, a wypłata nastąpi w roku kolejnym , to mimo iż dotyczy np. roku 2014r. to do obliczania limitu wejdzie w roku 2015. Oznacza to, że jeżeli taki bonus spowodowałby przekroczenie limitu w 2014r. i został wtedy wypłacony - składki od nadwyżki nie zostałyby pobrane, jednakże wypłata bonusu w 2015r. powoduje pobranie składek w pełnej wysokości (w związku z nowym limitem) .
Takie podejście jest zgodne z przepisami, gdyż oskładkowanie następuje na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych odnoszących się do przychodu, a przychód rozumie się według przepisów o PIT - jako wypłacony lub postawiony do dyspozycji pracownika, a skoro wypłata następuje w 2015r. to faktycznie pracownik może dopiero wówczas nim dysponować, a tym samym spełnia on przesłanki przychodu do naliczenia składek ZUS.

Premia, bonus dla byłego pracownika


Jeżeli dany bonus wypłacany jest pracownikowi, który już nie pracuje - nalicza się składki ZUS normalnie jak od wynagrodzenia ze stosunku pracy, mimo iż w tym stosunku na dzień wypłaty nie pozostaje. Znaczenie tutaj ma okres, którego dotyczy wypłacony bonus, a w którym to okresie dana osoba była zatrudniona.

Przyznawanie bonusów, premii w postaci rzeczy, przedmiotów


Jak już pisałam wcześniej przychód oprócz wypłat pieniężnych stanowią również otrzymane przez pracownika ekwiwalenty, świadczenia w naturze, które również podlegają oskładkowaniu (mogą to być różnego rodzaju sprzęty RTV, AGD, i inne, które np. pracodawca sam wytwarza, lub zakupiona wycieczka zagraniczna). Ustalenie wysokości takiego świadczenia może następować dwojako:
  • jeżeli sposoby naliczania podstawy określone są regulaminem stosowanym u pracodawcy - zgodnie z obowiązującymi regulacjami w jednostce;
  • jeżeli brak jest uregulowań w tej kwestii - zgodnie a art. 12 ust. 2 i 3 "Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2–2b."
Zgodnie z art. 11 ust. 2-2b:
2. Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2 (tj. art. 12 ust. 2 "Wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców – jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy"), określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
2a. Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
1) jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
3) jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4) w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
2b. Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

2 komentarze:

  1. Ten komentarz został usunięty przez autora.

    OdpowiedzUsuń
  2. Oczywiście, że to właśnie wysokość składek ma realny wpływ na to jaką emeryturę dostaniemy. Zresztą również można wybrać sprawdzone plany emerytalne https://viennalife.pl/strefa-klienta/baza-wiedzy/plany-emerytalne gdzie mamy pewność, że z dnia na dzień taka oferta po prostu nie zniknie.

    OdpowiedzUsuń