piątek, 16 stycznia 2015

Umowa zlecenia (umowa o dzieło) - zawarta pomiędzy osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej

Czy osoby fizyczne mogą zawrzeć między sobą umowę zlecenia, czy o dzieło, czy jest to dziedzina jedynie dla przedsiębiorców? Jak taką umowę opodatkować i kiedy odprowadzić podatek? Kto może odprowadzać podatek od tego typu umów?
Umowa zlecenia, czy też umowa o dzieło jest regulowana przepisami kodeksu cywilnego i ustawodawca nie zablokował zawierania takich umów pomiędzy osobami fizycznymi. Oznacza to, że nie tylko przedsiębiorca może zawrzeć taką umowę z osobą fizyczną na wykonanie jakiegoś zadania, ale też osoba fizyczna może podpisać taką umowę z inną osobą fizyczną i przy tym żadna z tych osób nie musi prowadzić działalności gospodarczej (zgodnie z informacją Ministerstwa Finansów z dnia 22.07.2005r.; sygn. PB5/KD-033-72-1101/05).

Umowa zlecenia, umowa o dzieło a ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych


UPDOF z dnia 26.07.1991r. daje możliwość kwalifikowania umów zlecenia i umów o dzieło do:
  • przychodów z działalności wykonywanej osobiście;
  • przychodów z pozostałych źródeł.
Przychody z działalności wykonywanej osobiście (o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt. 2) zostały określone w art. 13 ust. 8 tej ustawy, jako:
"przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
a) osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
 
b) właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością
- z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9".

Oznacza to, że jedynie przychody z tytułu tych umów uzyskane poprzez świadczenie usług, wykonanie określonego dzieła na rzecz osób wskazanych w art. 13 ust. 8 mogą być ujęte w przychodach z działalności wykonywanej osobiście.

Przychody z tytułu umów zlecenia i umów o dzieło pomiędzy osobami fizycznymi będą stanowiły przychody z pozostałych źródeł (art. 20 ust. 1 w nawiązaniu do art. 10 ust. 1 pkt. 9).

Ministerstwo jednocześnie zwróciło uwagę, że jeżeli działalność tego typu wykonywana jest w sposób cykliczny lub stały - tzn. ciągły oraz zorganizowany może nosić znamiona działalności gospodarczej i wówczas wymagane jest zarejestrowanie takiej działalności i rozliczanie usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. A pojęcie działalności gospodarczej zostało wskazane w art. 5a pkt. 6 - działalność gospodarcza lub pozarolnicza działalność gospodarcza oznacza:
"działalność zarobkową:
a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4–9
".

Umowa zlecenia, umowa o dzieło a ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych


Opodatkowanie przychodu i odprowadzenie podatku z takiej umowy ciąży jedynie na zleceniobiorcy (wykonawca danego dzieła). Osoba zleceniodawcy nie jest w tym przypadku płatnikiem ze względu na fakt, iż przychód ten stanowi dla zleceniobiorcy przychód z innych źródeł, nie jest więc zobowiązana do naliczenia podatku, pobrania go oraz odprowadzenia na konto właściwego urzędu skarbowego, nie sporządza również żadnych deklaracji dla podatnika. 
Zleceniobiorca może wybrać, czy chce odprowadzać podatek miesięcznie, czy rozliczyć go dopiero po zamknięciu roku podatkowego.

Ustawodawca daje podatnikowi możliwość w art. 44 ust. 1c:
"1c. Podatnik uzyskujący przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, na podstawie umowy, do której stosuje się przepisy prawa cywilnego dotyczące umowy zlecenia lub o dzieło, może w ciągu roku podatkowego wpłacać zaliczki miesięczne, stosując do uzyskanego dochodu najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Przy obliczaniu zaliczki podatnik może stosować wyższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Za dochód podlegający opodatkowaniu uważa się przychód uzyskany w danym miesiącu pomniejszony o koszty uzyskania określone w art. 22 ust. 9 pkt 6.
1d. Podatnik, o którym mowa w ust. 1c, jeżeli dokonał w trakcie roku podatkowego wpłaty zaliczki jest obowiązany do wpłacania kolejnych zaliczek od dochodów uzyskanych z tego tytułu w następnych miesiącach, aż do końca tego roku podatkowego."

Oznacza to, że podatnik ma prawo dokonywać miesięcznych wpłat zaliczek podatku, ale jeżeli zrobi tak chociaż raz w ciągu roku, to tą zasadę musi stosować do końca roku i od każdej umowy odprowadzać podatek miesięcznie, czyli do 20 następnego miesiąca, za miesiąc poprzedni, w którym uzyskał dochód, a za grudzień w terminie rozliczenia deklaracji rocznej, czyli do 30 kwietnia następnego roku podatkowego.
Podatnik ma jednak prawo dokonać jednego obliczenia podatku i jego zapłaty w terminie do 30 kwietnia następnego roku - z tym, że może to być forma ryzykowna w momencie, gdy podatnik osiąga spore dochody - gdyż jednorazowo czeka go wysoka wpłata podatku do urzędu skarbowego.

Podatek od umów zlecenia, umów o dzieło pomiędzy osobami fizycznymi kalkulowany jest na podstawie art. 44 ust. 1c-1e, które mówią, że można do jego obliczenia zastosować stawkę najniższą czyli 18%, jak również i stawkę wyższą 32%. Za dochód do opodatkowania uważa się przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania - zgodne z art. 22 ust. 9 pkt. 6 - tj. 20% (obliczone od przychodu pomniejszonego o odprowadzone przed podatnika w danym miesiącu składki emerytalne, rentowe i chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi przychód). Po odjęciu kosztów uzyskania przychodu i obliczeniu podatku odpowiedniej wysokości (18%, 32%) należy odjąć składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconej w danym miesiącu ze środków podatnika (w wysokości nie przekraczającej 7,75% podstawy wymiaru tej składki). Taka kalkulacja przewidziana jest do umów zlecenia. Umowa o dzieło natomiast nie podlega oskładkowaniu, więc koszty uzyskania przychodu w wysokości 20% wyliczane są od przychodu i po odjęciu ich wyliczany jest zaliczka na podatek dochodowy.
UWAGA! koszty uzyskania przychodu dla przychodów z innych źródeł wskazane są w wysokości 20% - jednakże np. interpretacja z dn. 01.06.2006r. sygn. IX-005/137/Z/K/06 - w sprawie wykonywania okazjonalnie zdjęć ślubnych potwierdza prawidłowość zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu dla działalności artystycznej. Zawierając więc umowy zlecenia warto każdorazowo sprawdzić, czy nie ma możliwości wykazania wyższych kosztów uzyskania przychodu niż 20% dla swoich przychodów.


PODSUMOWANIE:
  • osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej mają prawo podpisać między sobą umowę zlecenia lub umowę o dzieło - umowy regulowane kodeksem cywilnym;
  • płatnikiem i podatnikiem w tym wypadku jest ta sama osoba - zleceniobiorca (wykonawca działa); 
  • podatnik ma prawo dokonywać miesięcznego naliczania i odprowadzania na konto właściwego urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy, zaliczka za grudzień odprowadzana jest w momencie ostatecznego rozliczenia z fiskusem za dany rok podatkowy;
  • podatnik ma prawo dokonać rozliczenia podatku z tytułu tych umów raz w roku;
  • termin ostatecznego rozliczenia z urzędem skarbowym z tytułu umów zlecenia i umów o dzieło z osobami fizycznymi nie prowadzącymi działalności gospodarczej mija 30 kwietnia roku następnego za rok poprzedni;
  • ustawowe koszty uzyskania przychodu wynoszą 20% dla umów zlecenia i umów o dzieło (art. 22 ust. 9 pkt. 6 UPDOF).

3 komentarze:

  1. Dzień dobry,
    Jeśli pracuję na umowę o pracę i zawsze rozliczałem się wspólnie z małżonką na PIT-37 to teraz jeśli podpisałem w trakcie roku kilka (5) umów o dzieło powinienem wybrać PIT-36 czy PT-37?

    OdpowiedzUsuń
  2. Bardzo fajnie napisane. Jestem pod wrażeniem i pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  3. Ten komentarz został usunięty przez autora.

    OdpowiedzUsuń