Wiele firm obecnie otrzymuje faktury VAT w walucie obcej od swoich kontrahentów zarejestrowanych na potrzeby podatku VAT w Polsce (zarówno kontrahenci polscy jak i zagraniczni), jak również i sama wystawia takie faktury. Obowiązkiem wynikającym z UPDOP jest wykazanie podatku VAT w walucie krajowe. Jednakże czy w związku z tym różnice kursowe powstające przy zapłacie takiej faktury (w wartości brutto) w walucie obcej stanowią przychód lub koszt podatkowy?
Po pierwsze należy określić w jaki sposób firma ustala różnice kursowe w swojej ewidencji - mamy dwie metody:
- bilansową
- podatkową
Bilansowa metoda ustalania różnic kursowych dla celów podatku dochodowego a różnice kursowe od VAT z faktur
Zgodnie z art. 9b podatnicy mają prawo ustalać różnice kursowe zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości, jednakże obwarowane jest to kilkoma warunkami, a mianowicie:
- podatnicy, którzy decydują się na stosowanie tej metody, mają obowiązek stosować ją przynajmniej przez kolejne 3 lata podatkowe licząc od początku roku podatkowego, gdy zastosowali ją po raz pierwszy
- obowiązek zgłoszenia do końca pierwszego miesiąca roku, w którym zaczynają jej stosowanie
- obowiązek zgłoszenia w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności i wyboru tej metody rozliczania różnic kursowych
- w pierwszym roku podatnicy na pierwszy dzień zaliczają do przychodów/kosztów podatkowych różnice kursowe naliczone w sposób rachunkowy na ostatni dzień poprzedniego roku
- w ostatnim roku - zaliczają do przychodów/kosztów podatkowych różnice kursowe wyliczone w sposób rachunkowy, a od pierwszego dnia następnego roku naliczają różnice kursowe zgodnie z art. 15a
- podatnicy zaliczają odpowiednio do przychodów/kosztów podatkowych ujęte w księgach rachunkowych różnice kursowe z tytułu transakcji walutowych i wynikające z dokonanej wyceny składników aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej, a także wyceny pozabilansowych pozycji w walutach obcych
- wycena dla celów podatkowych powinna być dokonywana na ostatni dzień każdego miesiąca i na ostatni dzień roku podatkowego lub na ostatni dzień kwartału i na ostatni dzień roku podatkowego albo tylko na ostatni dzień roku podatkowego, z tym że wybrany termin wyceny musi być stosowany przez pełny rok podatkowy i nie może być zmieniany
Zgodnie z zasadami wynikającymi z ustawy o rachunkowości podatnicy stosujący tą metodę mają prawo ustalania różnic kursowych od wartości brutto dokonywanych transakcji - tzn. łącznie z podatkiem VAT - oznacza to, że różnice kursowe od całej wartości transakcji będą przychodami/kosztami podatkowymi bez wyłączeń.
Podatkowa metoda ustalania różnic kursowych a różnice kursowe od VAT z faktur
Podatkowe różnice kursowe mogą być ustalane również w sposób określony przepisami ustawy o CIT w art. 15a. Artykuł ten wskazuje, iż jedynie różnice kursowe powstałe od przychodów lub kosztów podatkowych mogą stanowić przychody/koszty podatkowe. Oznacza to, że jeżeli VAT dla danej firmy nie stanowi kosztu, a jest VAT-em rozliczanym w deklaracji, różnice powstałe w wyniku zapłaty za fakturę, rozliczenia transakcji, będą podatkowo obojętne w wartości dotyczącej podatku VAT. Podatek VAT naliczony/należny w głównej mierze nie stanowi przychodu/kosztu podatkowego, a tym samym nie może stanowić podstawy do naliczania podatkowych różnic kursowych (poza wyjątkami).
W ostatnim okresie został wydany wyrok przez NSA potwierdzający to stanowisko - 1 października 2014 r., sygn. akt II FSK 2182/12.
NSA we wskazanym wyroku określiła różnice kursowe naliczone od VAT tylko jako kategorię ekonomiczną, która nie może być przypisana do kwoty netto faktury i zaliczona do przychodów/kosztów podatkowych. Kwoty netto faktury stanowią przychody/koszty podatkowe i naliczone od nich różnice kursowe (w momencie rozliczenia transakcji) również będą przychodami/kosztami podatkowymi w przeciwieństwie do podatku VAT, który w podatku dochodowym jest obojętny.
* NSA w swoim stanowisku odwoływał się do wcześniejszego wyroku NSA z z 23 marca 2012 r., sygn. akt II FSK 1508/10. Uznał on:
"Z treści art. 16 ust. 1 pkt 46 u.p.d.o.p. wynika, że podatku od
towarów i usług, z wyjątkiem trzech ściśle określonych przypadków
niemających zastosowania w sprawie, nie uważa się za koszty uzyskania
przychodów. Skoro zatem podatek od towarów i usług, poza enumeratywnie
wyliczonymi przypadkami nie może stanowić kosztu uzyskania przychodów,
to tym samym do tej kategorii nie mogą zostać zaliczone różnice kursowe,
jako należności pochodne bezpośrednio z tym podatkiem związane. (…)
Z treści art. 15a ust. 1 u.p.d.o.p. wynika (...), że różnice kursowe
zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo
koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie
wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3. Są
elementem (zwiększają przychód lub koszt) przychodów lub kosztów, a nie
odrębnym przychodem lub kosztem. Innymi słowy z treści analizowanego
przepisu wynika, że różnice kursowe nie mogą być samodzielnie
kwalifikowane jako koszt lub przychód podatkowy. W przeciwnym razie
regulacja zawarta w art. 15a u.p.d.o.p. byłaby zbędna, gdyż o tym czy
ujemne różnice kursowe są kosztem, a jeżeli tak to w jakiej wysokości
decydowałby art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.".
Wyjątki, na które powołuje się NSA znajdują się w art. 12 ust. 1 pkt 4f i 4g i w art. 16 ust. 1 pkt 46 (m.in. gdy podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia kwoty podatku VAT, nie stanowił on podatku VAT w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, podatnik zwolniony jest od podatku VAT).
PODSUMOWANIE:
- różnice kursowe naliczone od podatku VAT będą przychodem/kosztem podatkowym w przypadku ustalania różnic kursowych metodą bilansową;
- różnice kursowe naliczone od podatku VAT przy rozliczaniu różnic metodą podatkową, tylko w ściśle określonych przypadkach będą stanowiły wartości podatkowe;
- różnice kursowe naliczone od podatku VAT w metodzie podatkowej ustalania różnic kursowych stanowią wartość obojętną w stosunku do podatku dochodowego;
- wyrok NSA z 1 października 2014 r., sygn. akt II FSK 2182/12 - potwierdza to stanowisko.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz